مطالب مرتبط
بیشتر بخوانید
عوارض هورمون درمانی در سرطان پروستات؛ نکات مهم 🩺
تاریخ انتشار
۱۹ مرداد ۱۴۰۳
هورمون درمانی یک گزینه درمانی رایج برای سرطان پروستات است. این روش برای کاهش یا مسدود کردن تولید تستوسترون که هورمونی است که نقش کلیدی در رشد سلول‌های سرطان پروستات دارد طراحی شده است. هورمون درمانی در کنترل سرطان پروستات موثر است اما عوارضی هم به دنبال خود دارد که موضوع این مقاله از سایت دکتر سمیرا ازقندی است پس برای دانستن عوارض هورمون درمانی در سرطان پروستات با ما همراه باشید.
چرا عوارض هورمون درمانی ظاهر می‌شود؟
اگر تستوسترون توسط هورمون درمانی از بین برود یا مسدود شود سلول‌های سرطانی پروستات معمولاً در هر جای بدن که باشد کوچک می‌شوند اما کاهش یا مسدود کردن تستوسترون می‌تواند باعث تغییرات دیگری در بدن نیز بشود. تستوسترون رشد اندام‌های جنسی از جمله پروستات را کنترل می‌کند و بر نحوه تفکر و احساس شما تأثیر می‌گذارد. این هورمون سایر ویژگی‌های مردانه مانند نعوظ و قدرت عضلانی را کنترل می‌کند. بنابراین وقتی تستوسترون کاهش می‌یابد یا با هورمون درمانی از بین می‌رود همه این موارد می‌توانند تغییر کنند.
عوارض هورمون درمانی در سرطان پروستات ناشی از کاهش سطح تستوسترون است. این عوارض جانبی معمولا تا زمانی که تحت هورمون درمانی هستید ادامه خواهند داشت. اگر هورمون درمانی خود را متوقف کنید سطح تستوسترون به تدریج دوباره افزایش می‌یابد و برخی از عوارض جانبی کاهش پیدا می‌کنند. عوارض جانبی به محض اتمام هورمون درمانی متوقف نمی‌شود و ممکن است چندین ماه طول بکشد تا از بین رفتن این عوارض را ببینید.
انواع عوارض هورمون درمانی در سرطان پروستات
هورمون درمانی یک گزینه موثر برای درمان سرطان پروستات بوده اما اغلب با عوارض جانبی مختلفی همراه است. تجربه عوارض هورمون درمانی در سرطان پروستات می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد اما دانستن عوارض رایج می‌تواند به شما کمک کند تا بهتر آماده شوید و آنها را مدیریت کنید:
گرگرفتگی
گرگرفتگی یکی از شایع ترین عوارض هورمون درمانی در سرطان پروستات است که 80 درصد از مردانی که تحت این درمان قرار می‌گیرند را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد. گرگرفتگی یک احساس ناگهانی گرماست که در سراسر بدن پخش شده و اغلب از صورت، گردن یا قفسه سینه شروع می‌شود. این احساس می‌تواند با عرق کردن، قرمزی و ضربان سریع قلب همراه باشد. گرگرفتگی ممکن است فقط چند ثانیه طول بکشد یا تا چند دقیقه شما را درگیر خودش کند و ممکن است در هر زمانی از روز یا شب رخ بدهد.
گرگرفتگی خفیف کمتر از سه دقیقه طول می‌کشد و باعث افزایش جزئی در دمای بدن شده و باعث می‌شود احساس گرما بیشتری نسبت به معمول داشته باشید. گرگرفتگی متوسط باعث ایجاد احساس گرمای می‌شود که اغلب منجر به عرق کردن و نیاز به درآوردن لباس می‌شود. گرگرفتگی شدید باعث تعریق و ناراحتی قابل توجهی می‌شود.
مدیریت گرگرفتگی
- محرک‌ها را شناسایی کنید: سعی کنید عواملی که باعث گرگرفتگی شما می‌شوند را شناسایی کرده و تا حد امکان از این محرک‌ها اجتناب کنید. محرک‌های رایج شامل غذاهای تند، نوشیدنی‌های گرم و موقعیت‌های استرس زا هستند.
- خنک بمانید: فضای زندگی خود را به خصوص در شب خنک نگه دارید. پوشیدن لباس‌های گشاد و قابل تنفس و استفاده از پنکه به کاهش شدت گرگرفتگی کمک می‌کند.
- تکنیک‌های تمدد اعصاب: تکنیک‌های تمدد اعصاب مانند تنفس عمیق، مدیتیشن یا یوگا را برای کمک به مدیریت استرس که می‌تواند باعث گرگرفتگی شود تمرین کنید.
- درمان پزشکی: اگر گرگرفتگی شدید است و کیفیت زندگی شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد با پزشک مشورت کنید. داروها و درمان‌هایی وجود دارند که می‌توانند به مدیریت گرگرفتگی کمک کنند.
خستگی مفرط
خستگی مفرط یکی دیگر از عوارض هورمون درمانی در سرطان پروستات است. این خستگی ناشی از هورمون درمانی طاقت فرسا و پایدار خواهد بود. این علامت بر سطح انرژی شما تأثیر گذاشته و انجام وظایف و فعالیت‌های روزمره را دشوار می‌کند. برخی از مردان حملات ناگهانی خستگی را تجربه می‌کنند که می‌تواند چالش برانگیز باشد، به خصوص اگر در حال رانندگی یا کار با ماشین آلات هستید.
مدیریت خستگی
فعالیت بدنی: ممکن است منطقی نباشد اما فعال ماندن تا حد امکان می‌تواند به بهبود سطح انرژی شما کمک کند. حتی ورزش‌های ملایم مانند پیاده روی یا کشش می‌تواند باعث از بین رفتن این علامت شود.
اولویت بندی وظایف: روز خود را با اولویت بندی کارهای مهم سازماندهی کنید. روی فعالیت‌هایی که ضروری هستند تمرکز کنید و به خودتان اجازه دهید در صورت نیاز استراحت کنید.
عادات خواب سالم: یک روال خواب منظم برای بهبود کیفیت استراحت خود ایجاد کنید. از کافئین در عصر خودداری کنید و سعی کنید یک روال آرامش بخش قبل از خواب ایجاد کنید تا به آرام شدن شما کمک کند.
رژیم غذایی متعادل: داشتن یک رژیم غذایی متعادل به حفظ سطح انرژی شما کمک می‌کند. روی غذاهایی مانند غلات کامل، پروتئین‌های بدون چربی و مقدار زیادی میوه و سبزیجات تمرکز کنید که انرژی طولانی مدتی را فراهم می‌کنند.
افزایش وزن
افزایش وزن یکی دیگر از عوارض است که بسیاری از مردان در طول هورمون درمانی تجربه می‌کنند. این علامت معمولاً در اطراف کمر رخ می‌دهد و می‌تواند ناامید کننده باشد، به خصوص اگر قبلاً با افزایش وزن مشکل نداشتید. کاهش سطح تستوسترون می‌تواند باعث تغییر در متابولیسم بدن شده و منجر به افزایش چربی بدن و کاهش توده عضلانی شود.
مدیریت افزایش وزن
- فعالیت بدنی: ورزش منظم، به ویژه فعالیت‌های هوازی مانند پیاده روی، شنا یا دوچرخه سواری در مدیریت وزن کمک می‌کند. تمرینات قدرتی نیز به حفظ توده عضلانی شما کمک می‌کند.
- تغذیه سالم: روی رژیم غذایی متعادل تمرکز کنید که شامل مقدار زیادی میوه، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین‌های بدون چربی است. از مصرف غذاهای حاوی قند، چربی و کالری خالی پرهیز کنید.
از دست دادن عضله
تستوسترون نقش حیاتی در حفظ قدرت و توده عضلانی دارد. هنگامی که مردان هورمون درمانی سطح تستوسترون را کاهش می‌دهد ممکن است کاهش بافت عضلانی و افزایش چربی بدن را تجربه کنند. این تغییر در ترکیب ساختاری بدن روی میزان قدرت بدنی شما تأثیر می‌گذارد و منجر به درد عضلانی یا درد مفاصل می‌شود.
حفظ قدرت عضلانی
- تمرین مقاومتی: تمرینات مقاومتی منظم مانند بلند کردن وزنه‌های سبک یا استفاده از نوارهای مقاومتی می‌تواند به حفظ قدرت عضلانی کمک کند. مهم است که به آرامی شروع کنید و به تدریج با بهبود قدرت، شدت تمرین را افزایش دهید.
- فعالیت بدنی: به طور کلی فعال ماندن، چه از طریق پیاده روی، باغبانی یا سایر اشکال ورزش باشد می‌تواند به شما در حفظ توده عضلانی کمک کند.
تغییر در حافظه و تمرکز
برخی از مردانی که تحت هورمون درمانی قرار می‌گیرند گزارش می‌دهند که تغییراتی در حافظه و تمرکز تجربه می‌کنند که اغلب به عنوان «مه مغزی» شناخته می‌شود. این مورد از عوارض هورمون درمانی در سرطان پروستات شامل مشکل در تمرکز روی کارها، مشکل در به خاطر سپردن چیزها یا احساس کندی ذهنی باشد. علت دقیق این تغییرات شناختی به طور کامل شناخته نشده و تصور می‌شود کاهش سطح تستوسترون ممکن است نقشی در این امر داشته باشد.
بهبود حافظه و تمرکز
- لیست‌ها را حفظ کنید: نوشتن چیزهایی که می‌خواهید به یاد داشته باشید به شما کمک می‌کند تا وظایف، قرار ملاقات‌ها و اطلاعات مهم را پیگیری کنید. نگه داشتن یک دفترچه یادداشت یا استفاده از یک برنامه روی گوشی می‌تواند مفید باشد.
- تمرکز بر یک کار در یک زمان: انجام چند کار زمانی که تمرکز شما تحت تاثیر قرار می‌گیرد می‌تواند دشوار باشد. سعی کنید هر بار روی یک کار تمرکز کنید و در صورت امکان از حواس پرتی خودداری کنید.
- تمرینات ذهنی: فعال نگه داشتن ذهن از طریق فعالیت‌هایی مانند کتاب خواندن، پازل یا یادگیری مهارت‌های جدید می‌تواند به بهبود عملکرد شناختی کمک کند.
- رژیم غذایی سالم و ورزش: فعالیت فیزیکی برای بدن شما مهم بوده اما برای ذهن شما نیز مفید است. یک رژیم غذایی سالم و ورزش منظم می‌تواند به سلامت مغز و بهبود حافظه کمک کند.
نازک شدن استخوان
تستوسترون به حفظ تراکم و استحکام استخوان کمک می‌کند. هنگامی که سطح تستوسترون با هورمون درمانی کاهش می‌یابد استخوان‌ها نازک و شکننده می‌شوند که به عنوان پوکی استخوان شناخته می‌شود. این مورد از عوارض هورمون درمانی در سرطان پروستات خطر شکستگی را افزایش می‌دهد و به یک عارضه جانبی مهم تبدیل می‌شود. نازک شدن استخوان می‌تواند در سال اول هورمون درمانی شروع شود و ممکن است هر چه مدت بیشتری تحت درمان باشید پیشرفت کند.
محافظت از سلامت استخوان
- اسکن تراکم استخوان: قبل از شروع هورمون درمانی در مورد انجام اسکن تراکم استخوان که به آن اسکن DEXA نیز می‌گویند با پزشک خود صحبت کنید. این اسکن به ارزیابی خطر ابتلا به پوکی استخوان کمک می‌کند.
- کلسیم و ویتامین D: اطمینان حاصل کنید که رژیم غذایی شما حاوی کلسیم و ویتامین D کافی است که هر دو برای سلامت استخوان ضروری هستند. پزشک ممکن است مکمل را هم توصیه کند.
- ورزش‌های تحمل وزن: ورزش‌های تحمل وزن مانند پیاده روی، دویدن یا تمرینات مقاومتی را برای کمک به حفظ تراکم استخوان انجام دهید.
ریزش موی بدن
برخی از مردان ممکن است در حین انجام هورمون درمانی متوجه ریزش موهای بدن خود شوند. تستوسترون در رشد مو نقش دارد بنابراین وقتی سطح آن کاهش می‌یابد این مورد از عوارض هورمون درمانی در سرطان پروستات را مشاهده خواهید کرد. ریزش مو از سر کمتر رایج است اما برخی از مردان نازک شدن یا ریزش موهای بدن از جمله موهای صورت را تجربه می‌کنند.
کلام آخر
هورمون درمانی برای سرطان پروستات موثر است اما دارای طیف وسیعی از عوارض جانبی بالقوه است که در این مقاله آنها را بررسی کردیم. آشنایی با این عوارض هورمون درمانی در سرطان پروستات و چگونگی بروز آنها به شما کمک می‌کند تا بهتر برای آنها آماده شوید و این عوارض را مدیریت کنید. مردان زیادی راه‌هایی برای عبور از این عوارض پیدا می‌کنند و در طول و بعد از هورمون‌درمانی به زندگی معمول خود ادامه می‌دهند.
دکتر سمیرا ازقندی می‌گوید: درک عوارض هورمون درمانی و آگاهی از روش‌های مدیریت آنها می‌تواند به بیماران کمک کند تا بهتر با این چالش‌ها کنار بیایند و درمان را با موفقیت بیشتری دنبال کنند. مشاوره با پزشک و پیگیری منظم می‌تواند نقش مهمی در کاهش این عوارض و بهبود کیفیت زندگی بیماران داشته باشد. هرگونه تغییر در وضعیت جسمانی باید به سرعت به پزشک گزارش شود تا اقدامات لازم انجام گیرد.
منابع:
نظرات
