مطالب مرتبط
بیشتر بخوانید
درمان سرطان مغز: تکنیک‌های جدید و کارآمد 🌟
تاریخ انتشار
۱۶ شهریور ۱۴۰۳
سرطان مغز یک بیماری پیچیده و جدی است اما امروزه به لطف پیشرفت‌های تحقیقاتی امید بیشتری نسبت به قبل برای بیماران مبتلا وجود دارد. آشنایی با گزینه‌های مختلف درمان سرطان مغز برای هر کسی که با این تشخیص روبرو می‌شود ضروری است چون می‌تواند به شما کمک کند تصمیم درستی بگیرید و کنترل بیشتری روی دوره درمانی خود داشته باشید. برای آشنایی با روش‌های مختلف درمان سرطان مغز با این مقاله از سایت دکتر سمیرا ازقندی همراه باشید.
عمل جراحی برای درمان سرطان مغز
جراحی اغلب اولین و رایج‌ترین درمان سرطان مغز بوده و در بسیاری از موارد تنها درمان مورد نیاز است. هدف جراحی حذف تومور تا حد ممکن است و آسیب به بافت سالم اطراف مغز باید به حداقل برسد. روش دقیق جراحی به عوامل مختلفی از جمله اندازه، محل و نوع تومور و همچنین سلامت کلی بیمار بستگی دارد.
کرانیوتومی
یکی از رایج‌ترین عمل‌های جراحی برای درمان سرطان مغز کرانیوتومی نام دارد. جراح در طول کرانیوتومی به طور موقت تکه‌ای از جمجمه را برای دسترسی به مغز و برداشتن تومور برمی‌دارد. این تکه استخوان پس از جراحی با دقت تعویض می‌شود. هدف از کرانیوتومی برداشتن هر چه بیشتر تومور بدون تأثیر بر عملکردهای اساسی مغز است. جراحان از تکنیک‌های تصویربرداری پیشرفته مانند ام آر‌ای و سی تی اسکن قبل و در حین جراحی استفاده می‌کنند تا مطمئن شوند ناحیه مناسب را هدف قرار می‌دهند.
جراحی هوشیار تومور مغزی
جراحان در برخی موارد برای درمان سرطان مغز عمل جراحی هوشیار تومور مغزی را انجام می‌دهند. بیمار در طول این عمل آرام و راحت نگه داشته می‌شود اما در حالی که جراح تومور را خارج می‌کند بیدار می‌ماند. هدف از بیدار نگه داشتن بیمار نظارت بر عملکرد مغز است، به ویژه در مناطقی از مغز که عملکردهای حیاتی مانند گفتار، حرکت و بینایی را کنترل می‌کنند. پزشکان با درخواست از بیمار برای انجام کارهای ساده در حین جراحی، می‌توانند اطمینان حاصل کنند که به نواحی حیاتی مغز آسیب نمی‌رسانند. جراحی هوشیار مغز به ویژه برای تومورهایی که در نزدیکی این مناطق مهم مغز قرار دارند مفید است.
نورواندوسکوپی
نورواندوسکوپی یک عمل جراحی کمتر تهاجمی است که برای برداشتن انواع خاصی از تومورهای مغزی استفاده می‌شود. جراحان در این روش به جای باز کردن جمجمه از دوربین کوچکی به نام آندوسکوپ استفاده می‌کنند که از طریق یک برش کوچک یا از طریق سوراخ‌های طبیعی فرد مانند بینی وارد بدن می‌شود. آندوسکوپ به جراحان اجازه می‌دهد تا داخل مغز را ببینند و تومور را با ابزارهای تخصصی خارج کنند. این تکنیک به ویژه برای تومورهای واقع در مناطقی که دسترسی به آنها با جراحی سنتی دشوار است مفید بوده و به به حداقل رساندن اسکار و زمان بهبودی کمک می‌کند.
لیزر ابلیشن با هدایت MRI و لیزر درمانی حرارتی بینابینی
یکی دیگر از تکنیک‌های پیشرفته مورد استفاده در درمان سرطان مغز لیزر ابلیشن با هدایت MRI است که به عنوان لیزر درمانی حرارتی بینابینی (LITT) نیز شناخته می‌شود. این روش شامل استفاده از لیزر یا حرارت برای از بین بردن سلول‌های سرطانی در مغز است. جراحان در طول این عمل از تصویربرداری آنلاین MRI برای تعیین محل دقیق تومور و هدایت انرژی لیزر به ناحیه مورد نظر استفاده می‌کنند. این رویکرد برای تومورهایی که دسترسی به آنها با جراحی معمولی سخت بوده بسیار موثر است و امکان دقت بیشتر در هدف قرار دادن تومور را فراهم کرده و از بافت مغز سالم محافظت می‌کند.
جراحی نوروپلاستی
جراحی نوروپلاستی یک تکنیک تخصصی است که تومور را برمی‌دارد و بر حفظ یا بازیابی ظاهر و آناتومی جمجمه پس از این عمل تهاجمی نیز تمرکز دارد. جراحان پس از برداشتن تومور ممکن است نیاز به بازسازی بخشی از جمجمه یا بافت اطراف داشته باشند. جراحی نوروپلاستی تضمین می‌کند که یکپارچگی ساختاری و ظاهر جمجمه حفظ می‌شود که برای بالا رفتن کیفیت زندگی بیمار پس از جراحی مهم است.
پرتودرمانی برای درمان سرطان مغز
پرتودرمانی یکی دیگر از درمان‌های رایج برای درمان سرطان مغز است. این روش از پرتوهای پرانرژی مانند اشعه ایکس یا پروتون برای از بین بردن سلول‌های سرطانی یا کند کردن رشد آنها استفاده می‌کند. پرتودرمانی را می‌توان به تنهایی یا در ترکیب با سایر روش‌های درمانی مانند جراحی یا شیمی درمانی مورد استفاده قرار داد. هدف پرتودرمانی هدف قرار دادن تومور و به حداقل رساندن آسیب به بافت سالم اطراف مغز است.
پرتو درمانی خارجی
پرتودرمانی خارجی رایج‌ترین شکل پرتودرمانی برای درمان سرطان مغز است. یک دستگاه در طول این درمان پرتوهای پرانرژی را از خارج از بدن به سمت تومور هدایت می‌کند. این درمان را می‌توان روی خود تومور و بافت مغزی مجاور آن متمرکز کرد تا اطمینان حاصل شود که سلول‌های سرطانی باقی مانده از بین می‌روند. در برخی موارد، به ویژه زمانی که تومورهای متعددی داریم یا سرطان به سایر قسمت‌های مغز گسترش یافته است پزشکان از پرتودرمانی کل مغز استفاده می‌کنند. این رویکرد کل مغز را درمان می‌کند و اغلب در مواردی که تومورهای متاستاتیک وجود دارد استفاده می‌شود که تومورهایی هستند که از سایر قسمت‌های بدن به مغز گسترش یافته‌اند.
رادیوسرجری استریوتاکتیک
رادیوسرجری استریوتاکتیک شکل هدفمندتری از پرتودرمانی است. به نام آن توجه نکنید چون این عمل جراحی نیست بلکه روشی دقیق برای رساندن پرتو به تومور است. در طی رادیوسرجری استریوتاکتیک پرتوهای متعددی از اشعه از زوایای مختلف به سمت تومور هدایت می‌شود. این رویکرد اجازه می‌دهد تا دوز بالایی از تشعشع روی تومور متمرکز شده و از بافت سالم اطراف محافظت شود. رادیوسرجری استریوتاکتیک اغلب برای تومورهایی استفاده می‌شود که کوچک هستند یا در قسمت‌هایی از مغز قرار دارند که دسترسی به آنها با جراحی معمولی دشوار است.
پروتون درمانی برای درمان سرطان
پروتون درمانی شکل جدیدتری از پرتودرمانی است که به جای اشعه ایکس از پروتون برای درمان سرطان مغز استفاده می‌کند. پروتون‌ها ذرات باردار مثبت هستند که می‌توان آنها را دقیقاً کنترل کرد تا در یک نقطه خاص از بافت متوقف شوند و تابش را مستقیماً به تومور برساند و بافت‌های سالم به طور حداقلی در معرض اشعه قرار می‌گیرند. این امر پروتون درمانی را به گزینه‌ای جذاب برای انواع خاصی از تومورهای مغزی تبدیل می‌کند، به ویژه مواردی که در نزدیکی مناطق بحرانی مغز قرار دارند.
شیمی درمانی برای درمان سرطان مغز
شیمی درمانی از داروهای قوی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی یا جلوگیری از رشد و گسترش آنها استفاده می‌کند. شیمی درمانی معمولا به عنوان درمانی برای انواع مختلف سرطان شناخته می‌شود اما نقش آن در درمان سرطان مغز کمی متفاوت است. شیمی درمانی به ندرت به عنوان یک درمان مستقل برای تومورهای مغزی استفاده می‌شود و بیشتر در ترکیب با درمان‌های دیگر مانند جراحی و پرتودرمانی کاربرد دارد.
داروهای شیمی درمانی با هدف قرار دادن و از بین بردن سلول‌هایی از جمله سلول‌های سرطانی که به سرعت تقسیم می‌شوند عمل می‌کنند. این داروها را می‌توان به روش‌های مختلف تجویز کرد مانند خوراکی، داخل وریدی یا مستقیماً در مایع مغزی نخاعی. روش تجویز بستگی به نوع تومور مغزی و برنامه درمانی طراحی شده توسط تیم پزشکی دارد.
شیمی درمانی می‌تواند سیستمیک یا موضعی باشد. شیمی درمانی سیستمیک شامل داروهایی است که از طریق جریان خون به سلول‌های سرطانی در سراسر بدن از جمله مغز می‌رسند. شیمی درمانی موضعی داروها را مستقیماً به محل تومور می‌رساند و قرار گرفتن بقیه بدن در معرض دارو را به حداقل می‌رساند. این رویکرد هدفمند به ویژه در درمان سرطان مغز مفید است زیرا به کاهش عوارض جانبی مرتبط با شیمی درمانی منجر می‌شود.
درمان هدفمند برای درمان سرطان مغز
درمان هدفمند یک رویکرد هیجان انگیز و نسبتاً جدید برای درمان سرطان مغز است. این روش درمانی بر خلاف شیمی درمانی سنتی که به تمام سلول‌های در حال تقسیم سریع از جمله سلول‌های سالم حمله می‌کند روی مولکول‌ها یا مسیرهای خاصی تمرکز دارد که برای بقا و رشد سلول‌های سرطانی ضروری هستند. این دقت است که درمان هدفمند را به گزینه‌ای امیدوارکننده برای درمان تومورهای مغزی تبدیل می‌کند.
سلول‌های سرطانی اغلب دارای جهش‌های ژنتیکی یا پروتئین‌های غیرطبیعی هستند که رشد آنها را تنظیم می‌کند و به آنها اجازه انتشار می‌دهد. درمان‌های دارویی هدفمند برای شناسایی و تداخل با این ناهنجاری‌های خاص طراحی شده و سیگنال‌هایی را که به سلول‌های سرطانی می‌گویند رشد کنند خاموش می‌کنند. درمان هدفمند با تمرکز بر این ویژگی‌های منحصربه‌فرد سلول‌های سرطانی می‌تواند با دقت بیشتری به تومور حمله کرده و سلول‌های سالم را حفظ کند که منجر به عوارض جانبی کمتر و خفیف‌تری در مقایسه با شیمی‌درمانی سنتی می‌شود.
درمان‌های هدفمند به روش‌های مختلفی عمل می‌کنند. برخی از داروها سیگنال‌های رشدی را که سلول‌های سرطانی به آنها متکی هستند مسدود می‌کنند و دسته دیگری از تشکیل عروق خونی جدیدی که تومورها برای رشد به آن نیاز دارند جلوگیری می‌کنند. دسته دیگری از این داروها پروتئین‌هایی را روی سطح سلول‌های سرطانی یا درون آنها هدف قرار می‌دهند که برای بقای آنها ضروری است.
نمونه‌هایی از درمان هدفمند
چندین داروی هدفمند برای درمان سرطان مغز در دسترس است. یک مثال بواسیزوماب (با نام تجاری آواستین) است که برای درمان انواع خاصی از تومورهای مغزی از جمله گلیوبلاستوما که نوع خاصی از سرطان مغز تهاجمی بوده استفاده می‌شود. مثال دیگر اورولیموس (با نام تجاری افینیتور) است که برای درمان انواع خاصی از تومورهای مغزی مرتبط با یک بیماری ژنتیکی به نام کمپلکس توبروس اسکلروزیس استفاده می‌شود.
درمان‌های هدفمندی نیز در دسترس هستند که با مسدود کردن گیرنده‌های فاکتور رشد خاص روی سطح سلول‌های سرطانی کار می‌کنند. به عنوان مثال ارلوتینیب (با نام تجاری تارسوا) گیرنده فاکتور رشد اپیدرمی (EGFR) را هدف قرار می‌دهد که اغلب در انواع خاصی از تومورهای مغزی بیش فعال است.
کلام آخر
در این مقاله دیدیم درمان سرطان مغز طیف وسیعی از رویکردها را شامل می‌شود که هر کدام متناسب با نیازهای خاص بیمار و ویژگی‌های تومور کاربرد دارد. از دقت جراحی و پرتودرمانی گرفته تا استفاده نوآورانه از شیمی‌درمانی و درمان هدفمند، این روش‌ها با هم برای درمان سرطان مغز و حفظ کیفیت زندگی بیمار اجرا می‌شوند.
منابع:
نظرات
