مطالب مرتبط
بیشتر بخوانید
هورمون درمانی در درمان سرطان: چگونه عمل می‌کند؟ 🌟
تاریخ انتشار
۱۴ تیر ۱۴۰۳
هورمون درمانی به روش درمانی گفته شده که برای کمک به مبارزه با انواع خاصی از سرطان استفاده می‌شود. برخی از سرطان‌ها مانند سرطان سینه و پروستات که توسط هورمون‌های خاص تغذیه می‌شوند سریع‌تر رشد و گسترش می‌یابند. پزشکان با دخالت در تولید هورمون‌های بدن یا می‌توانند رشد این سرطان‌ها را کند یا متوقف کنند. برای آشنایی بیشتر با هورمون درمانی با این مقاله از سایت دکتر سمیرا ازقندی همراه باشید.
هورمون درمانی سرطان چیست؟
هورمون درمانی یک روش درمان سرطان است که برای متوقف یا کند کردن رشد برخی سرطان‌ها با تأثیر بر سطوح هورمونی بدن طراحی شده است. هورمون‌ها مواد طبیعی هستند که توسط غدد در بدن ما ساخته می‌شوند و مانند پیام رسان عمل می‌کنند و از طریق جریان خون به بافت‌ها و اندام‌ها می‌روند و عملکردهای مختلف بدن از جمله رشد و متابولیسم را تنظیم می‌کنند.
برخی از سرطان‌ها برای رشد به هورمون‌ها بستگی دارند. به عنوان مثال سرطان سینه به استروژن و پروژسترون و سرطان پروستات اغلب به تستوسترون نیاز دارد. هورمون درمانی در سرطان با مسدود کردن یا کاهش مقدار این هورمون‌ها به کنترل رشد و گسترش سرطان کمک می‌کند.
هورمون درمانی بیشتر برای درمان سرطان سینه و پروستات استفاده می‌شود اما می‌تواند در برابر سرطان‌های دیگر که به هورمون‌ها حساس هستند نیز موثر باشد. این یک درمان سیستمیک در نظر گرفته می‌شود زیرا بر هورمون‌هایی که در سراسر بدن در گردش هستند تأثیر می‌گذارد. هورمون درمانی در سرطان با درمان‌های موضعی مانند جراحی یا پرتودرمانی که مناطق خاصی را هدف قرار می‌دهند متفاوت است.
طرز کار هورمون درمانی سرطان چیست؟
هورمون درمانی با هدف قرار دادن هورمون‌هایی که برخی سرطان‌ها برای رشد به آن نیاز دارند عمل می‌کند. برای آشنایی با نحوه عملکرد هورمون درمانی کسب اطلاعات در مورد هورمون‌ها و نحوه تعامل آنها با سلول‌های سرطانی مفید است. در این بخش مقاله نگاهی دقیق تر به طرز کار هورمون درمانی در سرطان خواهیم داشت:
جلوگیری از تولید هورمون در بدن
برخی از درمان‌های هورمونی با جلوگیری از تولید هورمون‌هایی که سرطان برای رشد به آن نیاز دارد عمل می‌کنند. به عنوان مثال برخی داروها می‌توانند تخمدان‌ها را از ساخت استروژن یا بیضه‌ها از تولید تستوسترون منع کنند. با کاهش تولید این هورمون‌ها می‌توان رشد سلول‌های سرطانی وابسته به هورمون را کند یا متوقف کرد.
داروهایی که به عنوان مهارکننده‌های آروماتاز شناخته می‌شوند (مانند آناستروزول، اگزمستان و لتروزول) برای توقف تولید استروژن در زنان استفاده می‌شوند که اغلب برای درمان سرطان سینه کاربرد دارند. داروهایی که مانع از تولید تستوسترون شده اغلب برای درمان سرطان پروستات در مردان استفاده می‌شوند. این داروها شامل عوامل آزاد کننده هورمون لوتئین کننده (LHRH) هستند (مانند گوسرلین، لوپرولید، تریپتورلین و دگارلیکس).
جلوگیری از اتصال هورمون به سلول‌های سرطانی
روش دیگری که هورمون درمانی در بدن کار می‌کند جلوگیری از اتصال هورمون‌ها به سلول‌های سرطانی است. این کار با داروهایی انجام می‌شود که به گیرنده‌های هورمونی روی سلول‌های سرطانی می‌چسبند و از رسیدن هورمون واقعی به سلول جلوگیری می‌کنند.
به عنوان مثال تعدیل کننده‌های انتخابی گیرنده استروژن (SERMها) مانند تاموکسیفن و رالوکسیفن برای جلوگیری از اتصال استروژن به سلول‌های سرطان سینه استفاده می‌شوند. این داروهای هورمون درمانی به گیرنده‌های استروژن روی سلول‌های سرطانی می‌چسبند و مانع از اتصال و فعال شدن هورمون واقعی به سلول می‌شوند.
تغییر هورمون
برخی از داروهای هورمون درمانی ساختار خود هورمون را تغییر می‌دهند به طوری که نمی‌تواند به طور معمول کار کند. این امر به کاهش یا توقف رشد سلول‌های سرطانی کمک می‌کند. به عنوان مثال برخی از داروها عملکرد استروژن یا تستوسترون را تغییر می‌دهند و باعث می‌شوند در رشد سلول‌های سرطانی موثر نباشند.
انواع هورمون درمانی سرطان چیست؟
انواع مختلفی از هورمون درمانی برای درمان انواع مختلف سرطان استفاده می‌شود. هر نوع به روش خاصی برای هدف قرار دادن هورمون‌هایی که به رشد سلول‌های سرطانی کمک می‌کنند استفاده می‌شوند. در این بخش مقاله چند نمونه از این روش درمانی مورد استفاده برای سرطان‌های مختلف را مرور کردیم:
سرطان رحم
پروژستین: داروهایی مانند مدروکسی پروژسترون استات و مژسترول استات اشکال مصنوعی هورمون پروژسترون هستند که برای کند کردن رشد سلول‌های سرطانی آندومتر استفاده می‌شود.
تعدیل کننده‌های انتخابی گیرنده استروژن: تاموکسیفن و رالوکسیفن می‌توانند برای مسدود کردن استروژن در درمان سرطان رحم نیز استفاده شوند.
عوامل آزاد کننده هورمون لوتئین کننده: داروهایی مانند گوسرلین و لوپرولید می‌توانند با سرکوب عملکرد تخمدان سطح استروژن را کاهش دهند.
مهارکننده‌های آروماتاز (AIها) لتروزول، آناستروزول و اگزمستان برای کاهش سطح استروژن در زنان یائسه مبتلا به سرطان رحم نیز استفاده می‌شوند.
سرطان آدرنال
آدرنولیتیک: میتوتان دارویی است که به طور خاص سلول‌های قشر آدرنال را هدف قرار داده و از بین می‌برد و تولید هورمون‌های آدرنال را کاهش می‌دهد.
عوامل گیرنده استروژن و SERMها: این داروها مانند فولوسترانت، تاموکسیفن و رالوکسیفن برای جلوگیری از عملکرد استروژن در درمان سرطان آدرنال استفاده می‌شوند.
هر نوع هورمون درمانی متفاوت عمل می‌کند و انتخاب درمان بستگی به نوع خاص سرطان و حساسیت هورمونی آن دارد. برای بیماران ضروری است که با تیم مراقبت‌های بهداشتی خود صحبت کنند تا بفهمند کدام نوع هورمون درمانی برای وضعیت آنها بهترین است و از مزایای بالقوه و عوارض جانبی آن آگاه باشند.
روش‌های انجام هورمون درمانی سرطان چیست؟
هورمون درمانی خاص مورد استفاده بسته به نوع سرطان تحت درمان و نیازهای فردی بیمار به روش‌های مختلفی انجام می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره روش‌های انجام این روش درمانی با ادامه این مقاله همراه باشید:
داروهای خوراکی
یکی از روش‌های رایج انجام هورمون درمانی از طریق داروهای خوراکی است. این‌ها داروهایی هستند که به شکل قرص، کپسول یا مایع مصرف می‌کنید. داروهای خوراکی این روش درمانی معمولاً در خانه مصرف می‌شوند که این روش را برای بسیاری از بیماران راحت می‌کند.
قرص و کپسول: بسیاری از داروهای هورمون درمانی به شکل قرص یا کپسول هستند. بیماران این داروها را طبق دستور پزشک خود مصرف می‌کنند که شامل مصرف روزانه یا در فواصل زمانی خاص است. برای مثال، مهارکننده‌های آروماتاز که برای درمان سرطان سینه استفاده می‌شود و آنتی‌آندروژن‌ها برای سرطان پروستات اغلب به شکل قرص مصرف می‌شوند.
داروهای مایع: برخی از داروهای هورمون درمانی به صورت مایع در دسترس هستند. مصرف این داروها برای برخی از بیماران، به خصوص اگر در بلعیدن قرص‌ها مشکل دارند آسان‌تر خواهد بود.
رعایت دقیق دستورالعمل‌های پزشک هنگام انجام هورمون درمانی از طریق داروهای خوراکی ضروری است. این امر تضمین می‌کند که دارو به طور موثر عمل کرده و به مدیریت سرطان کمک می‌کند. بیماران باید از هرگونه احتیاط خاص مانند مصرف دارو همراه با غذا یا اجتناب از برخی داروها یا غذاها آگاه باشند.
داروهای تزریقی
روش دیگر تجویز هورمون درمانی از طریق تزریق است. این داروها یا به داخل عضله (تزریق عضلانی) یا زیر پوست (تزریق زیر جلدی) تزریق می‌شوند.
تزریقات عضلانی (IM): این تزریق در یک عضله مانند بازو، ساق پا یا لگن انجام می‌شود. عوامل هورمون آزاد کننده هورمون لوتئین کننده (LHRH) که در درمان سرطان پروستات و سینه استفاده می‌شود اغلب به این روش تجویز می‌شوند. دفعات این تزریق هورمون درمانی می‌تواند متفاوت باشد و برخی از آنها ماهانه و برخی دیگر هر چند ماه یکبار انجام می‌شود.
تزریق‌های زیر جلدی (SC): این تزریق دقیقاً زیر پوست و معمولاً در شکم انجام می‌شود. برخی از آگونیست‌ها و آنتاگونیست‌های LHRH به صورت تزریق زیر جلدی تجویز می‌شوند. تعداد دفعات این روش تزریق هورمون درمانی مانند تزریق IM می‌تواند بر اساس دارو و برنامه درمانی هر بیمار متفاوت خواهد بود.
بیماران در برخی موارد می‌توانند یاد بگیرند که چگونه این تزریق‌ها را در خانه انجام دهند یا می‌توان به یک مراقب آموزش داد که آنها را انجام دهد. البته بسیاری از بیماران تزریقات هورمون درمانی خود را در یک مرکز درمانی یا مطب پزشک دریافت می‌کنند تا از دوز صحیح و تجویز مناسب اطمینان داشته باشند.
جراحی برای برداشتن اندام‌های تولید کننده هورمون
جراحی برای برداشتن اندام‌های تولید کننده هورمون برای برخی موارد تنها شکل موثر هورمون درمانی برای سرطان است. این نوع جراحی باعث کاهش تولید هورمون‌های خاصی در بدن می‌شود که به رشد سرطان کمک می‌کنند. جراحی‌های اولیه مورد استفاده در این روش درمانی عبارتند از:
اوفورکتومی (برای زنان): این جراحی برداشتن تخمدان‌هاست که منبع اصلی استروژن و پروژسترون در زنان است. با برداشتن تخمدان‌ها سطح این هورمون‌ها به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد که به کند کردن رشد سرطان‌های حساس به هورمون مانند سرطان سینه کمک می‌کند.
ارکیکتومی (برای مردان): این جراحی برداشتن بیضه‌ها بوده که تستوسترون تولید می‌کنند. کاهش سطح تستوسترون به کنترل رشد سرطان پروستات کمک می‌کند. ارکیکتومی به عنوان جراحی اخته نیز شناخته می‌شود.
این جراحی‌ها معمولاً زمانی در نظر گرفته می‌شوند که هورمون درمانی با دارو کافی نباشد یا به کاهش سریع سطح هورمون نیاز باشد. مزیت اصلی این جراحی‌ها این است که راه حلی دائمی برای کاهش سطح هورمون ارائه می‌دهند که در کنترل رشد سرطان مفید است. تصمیم به انجام عمل جراحی باید با دقت گرفته شود زیرا غیرقابل برگشت است و می‌تواند تأثیرات جسمی و روحی قابل توجهی روی بیمار داشته باشد.
کلام آخر
در این مقاله دیدیم که هورمون درمانی یک ابزار اساسی در مبارزه با سرطان‌های حساس به هورمون مانند سینه و پروستات است. این روش درمانی با ارائه یک گزینه درمانی سیستمیک که به سلول‌های سرطانی سراسر بدن می‌رسد کیفیت زندگی بسیاری از افراد را بهبود می‌بخشد و به بیمارانی که با سرطان‌های حساس به هورمون مواجه هستند امید بهبودی می‌دهد.
منابع:
نظرات
