مطالب مرتبط
بیشتر بخوانید
مطالب مرتبط
بیشتر بخوانید
سرطان و باروری دو موضوع مهم و تأثیرگذار در زندگی بیماران هستند. سرطان نه تنها سلامت عمومی فرد را به خطر میاندازد، بلکه ممکن است توانایی باروری را نیز تحت تأثیر قرار دهد. در بسیاری از موارد، درمانهای سرطان، مانند شیمیدرمانی، پرتودرمانی و جراحی، به سلولهای تولیدمثل آسیب میرسانند و توان باروری را کاهش میدهند. با این حال، پیشرفتهای پزشکی در سالهای اخیر، امیدهای جدیدی برای حفظ باروری در بیماران مبتلا به سرطان ایجاد کرده است.
در این مقاله از سایت دکتر سمیرا ازقندی به بررسی دلایل تأثیر سرطان بر باروری، درمانهایی که این ارتباط را تحت تأثیر قرار میدهند، و روشهای حفظ توان باروری میپردازیم. این راهنمای جامع به بیماران کمک میکند تا بتوانند با آگاهی کامل، مسیر درمان و حفظ باروری خود را به بهترین شکل مدیریت کنند.
سرطان و باروری ارتباطی نزدیک و پیچیده دارند. برخی سرطانها مستقیماً اندامهای تولیدمثل را هدف قرار میدهند و این موضوع میتواند به ناباروری منجر شود. سرطانهایی مانند تخمدان، بیضه، رحم و پروستات، بیشترین تأثیر را بر باروری دارند، زیرا بافتهایی را درگیر میکنند که برای تولیدمثل ضروری هستند.
برای مثال، سرطان تخمدان در زنان ممکن است باعث کاهش یا حذف کامل ذخیره تخمک شود. همچنین، سرطان بیضه در مردان میتواند تولید اسپرم را مختل کرده و توان باروری را کاهش دهد. این نوع سرطانها اغلب به درمانهایی نیاز دارند که مستقیماً بر عملکرد باروری تأثیر میگذارند.
علاوه بر سرطانهای دستگاه تناسلی، برخی سرطانها که به طور غیرمستقیم بر بدن تأثیر میگذارند، مانند سرطان خون و لنفوم، نیز میتوانند به دلیل استفاده از درمانهای شدید شیمیایی یا پرتودرمانی، باروری را تحت تأثیر قرار دهند. سرطان و باروری در این موارد به نوع درمان و مرحله بیماری بستگی دارند.
سرطانهای مرتبط با دستگاه تناسلی، از جمله تخمدان، رحم، بیضه و پروستات، بیشترین تأثیر را بر باروری دارند. این سرطانها اغلب نیاز به درمانهای تهاجمی مانند جراحی یا پرتودرمانی دارند که میتوانند به آسیب دائمی اندامهای تولیدمثل منجر شوند. برای مثال، برداشتن رحم یا تخمدان در زنان، یا بیضه در مردان، منجر به ناباروری دائمی میشود.
سرطانهایی مانند سرطان سینه یا تیروئید که با تغییرات هورمونی مرتبط هستند، میتوانند به طور غیرمستقیم بر باروری تأثیر بگذارند. درمانهای هورمونی برای این سرطانها ممکن است تولید تخمک یا اسپرم را مختل کند. همچنین، تغییرات در سطح هورمونهای جنسی میتواند چرخه قاعدگی در زنان را به هم بریزد یا کیفیت اسپرم در مردان را کاهش دهد.
درمان سرطان خون و لنفوم معمولاً به روشهای شدید شیمیدرمانی و پرتودرمانی وابسته است. این درمانها نه تنها سلولهای سرطانی را هدف قرار میدهند، بلکه سلولهای سالم تولیدمثل را نیز تحت تأثیر قرار داده و به کاهش ذخیره تخمک یا اسپرم منجر میشوند. سرطان و باروری در این نوع بیماریها به شدت به روش درمان بستگی دارند.
به نقل از سایت National Cancer Institute:
درمانهای سرطان میتوانند بر باروری زنان تأثیر بگذارند. درمانهایی مانند شیمیدرمانی (بهویژه داروهایی به نام آلکیلسازیها)، هورموندرمانی، پرتودرمانی، پیوند سلولهای بنیادی و جراحی میتوانند به تخمدانها و سایر ارگانهای تولیدمثل آسیب رسانده و منجر به از دست دادن باروری یا نارسایی زودرس تخمدانی شوند. برای مدیریت این تأثیرات، گزینههای مختلفی برای حفظ باروری، مانند انجماد تخمک یا جنین، در دسترس هستند.
شیمیدرمانی یکی از روشهای رایج درمان سرطان است، اما تأثیرات مخربی بر باروری دارد. این روش با آسیب به سلولهای زایا، مانند تخمکها و اسپرمها، میتواند توانایی باروری را به شدت کاهش دهد. برخی از داروهای شیمیدرمانی بهویژه برای زنان باعث کاهش ذخیره تخمک یا یائسگی زودرس میشوند.
پرتودرمانی در ناحیه لگن یا شکم میتواند به اندامهای تولیدمثل آسیبهای جبرانناپذیری وارد کند. این روش درمانی اغلب باعث کاهش عملکرد تخمدانها در زنان و بیضهها در مردان میشود. اثرات پرتودرمانی ممکن است دائمی یا موقت باشند، اما در بسیاری از موارد توان باروری به شدت کاهش مییابد.
برخی از سرطانها نیاز به جراحیهای گسترده دارند که میتوانند به ناباروری منجر شوند. برای مثال، برداشتن رحم، تخمدانها یا بیضهها برای کنترل سرطان، مستقیماً توانایی تولیدمثل را از بین میبرد. این تأثیرات نشان میدهد که سرطان و باروری باید در برنامهریزی درمان بهدقت مدنظر قرار گیرند.
سرطان و باروری در مردان اغلب به دلیل تأثیر درمانهایی مانند شیمیدرمانی و پرتودرمانی بر کیفیت و تعداد اسپرم کاهش مییابد. این روشها میتوانند تولید اسپرم را کاملاً متوقف کنند یا کیفیت آن را به حدی کاهش دهند که باروری غیرممکن شود.
یکی از رایجترین روشهای حفظ باروری در مردان، فریز کردن اسپرم قبل از شروع درمان است. اسپرمهای ذخیرهشده میتوانند در آینده برای روشهای کمکباروری مانند IVF استفاده شوند. این روش تضمینی برای حفظ شانس باروری در بیماران مبتلا به سرطان است.
پس از درمان سرطان، استفاده از تکنولوژیهای پیشرفته مانند میکرواینجکشن (ICSI) یا تحریک تولید اسپرم با داروها میتواند به مردان کمک کند تا شانس باروری خود را بازیابند.
شیمیدرمانی و پرتودرمانی میتوانند به کاهش ذخیره تخمک و حتی یائسگی زودرس منجر شوند. این درمانها باعث آسیب به سلولهای تخمدان میشوند و توان باروری زنان را به شدت کاهش میدهند.
زنان مبتلا به سرطان میتوانند پیش از شروع درمان، تخمک یا جنین خود را فریز کنند. این روش یکی از مطمئنترین گزینهها برای حفظ شانس باروری پس از درمان سرطان است و به آنها امکان میدهد که در آینده باردار شوند.
برخی داروها میتوانند تخمدانها را در برابر آسیبهای ناشی از شیمیدرمانی محافظت کنند. این داروها با کاهش فعالیت تخمدانها در طول درمان، از سلولهای تخمک محافظت میکنند و شانس باروری را حفظ میکنند.
سرطان و باروری ارتباطی پیچیده دارند، اما با برنامهریزی دقیق و استفاده از روشهای نوین پزشکی، بیماران مبتلا به سرطان میتوانند شانس باروری خود را حفظ کنند. در این مقاله از سایت دکتر سمیرا ازقندی به بررسی جامع تأثیر سرطان بر باروری و روشهای پیشگیری و مدیریت آن پرداخته شد. حفظ باروری باید بخشی از برنامه درمانی هر بیمار سرطانی باشد تا بتواند زندگی بهتری پس از درمان داشته باشد.
سرطان و باروری به دلیل تأثیر درمانهای سرطان بر سلولهای تولیدمثل بهشدت مرتبط هستند. با این حال، روشهایی مانند فریز تخمک، جنین یا اسپرم و استفاده از تکنولوژیهای پیشرفته میتوانند به بیماران سرطانی کمک کنند تا شانس باروری خود را حفظ کنند. برنامهریزی دقیق و مشاوره با پزشکان متخصص، کلید موفقیت در این زمینه است. توجه به سرطان و باروری میتواند امید به زندگی و آیندهای بهتر را برای بیماران فراهم کند.